Popular Posts

Tuesday, May 24, 2011

Historia e sifilizit



Sifilisi eshte nje semundje seksualisht e trasmetueshme.
Per shekuj me rradhe shtete te ndryshme i kane drejtuar gishtin njeri tjetrit si fajtori per perhapjen e sifilisit.
Ne fillim mendohej se semundja “lindi” ne Napoli sepse pikerisht ne Napoli rreth viteve 1492 kjo semundje u perhap si epidemi dhe njihej ne europe me emrin “semundja e Napolit” (mal de Naples).
Nga ana tjeter Napoletanet e quanin si semundja e Venecias, sepse edhe aty kjo semundje pati perhapje te madhe si pasoje e numrit te madh te prostitutave.
Kurse per europianet e tjere semundjen ne europe e solli Kristofor Kolombi nga amerika. Por historianet italiane duke dashur te mbajtur sa me te paster figuren e Kolombit ja ngjiten fajin ekuipazhit te Kolombit (qe ishin spanjolle) dhe per kete arsye e quajten sifilisin si “semundja e Spanjes”.
Spanjollet nga ana tjeter ja vune fajin Gjermanise dhe ne Spanje sifilisi njihej me emrin “semundja Gjermane”.
E me vone anglezet ja vune fajin francezeve per perhapjen  e kesaj semundje ne gjithe europen. Kjo e fundit nuk ishte pa baza. Ne vitin 1494 mbreti i Frances Karli i 8-te sulmoi Napolin dhe kur u terhoq mori edhe 800 prostituta, si dhurate per ushtrine e tij. Vete Karli i 8-te vdiq ne moshen 28 vjecare, shume mendojne se shkaku ishte neurosifilisi.
Rreth viteve 1800 ne Angli sifilisi u be nje problem i madh. Keshtu shteti u detyrua qe ti burgoste njerezit e infektuar, qe me se shumti ishin prostituta. Nga burgosja shpetonin aristokratet, sepse besohej se aristokratet mund te infektoheshin me sifilis por nuk ja kalonin ate personave te tjere!
Historine e vertete te prejardhjes se sifilisit nuk e di njeri. Kjo per arsyen se e ngaterronin me shume semundje te tjera. Ne disa  tekste te vjetra romake e greke pershkruhet nje semundje qe kishte njejtat simptoma me sifilisin, pra semundja mund te jete me e vjeter nga cmendohet.

No comments:

Post a Comment